بیش ازیک و نیم میلیون ایرانی مبتلا به هپاتیت هستند.
امروز روز جهانی هپاتیت یا همان التهاب کبد است؛ بیماری‌ای که می‌تواند بدون کوچک‌ترین علامتی، به کبد حمله و فرد را درگیر بیماری کند اما اگر به موقع تشخیص داده شود، کنترل و درمان می‌شود. هپاتیت، یک بیماری عفونی و مسری است که باعث التهاب و تورم کبد می‌شود. همچنین می‌تواند حاد یا مزمن باشد.
هپاتیت مزمن خطرناک‌تر از هپاتیت حاد است و می‌تواند به سرطان کبد، سیروز کبدی و گاهی اوقات مرگ منجر شود. تاکنون حداقل 5 نوع ویروس هپاتیت شناسایی شده‌اند. ویروس هپاتیت «D»،«C»،«B»،«A» و «E». آزمایش خون می‌تواند معلوم کند که فرد آلوده به ویروس هپاتیت است یا نه و اگر دارای این ویروس هستند، از چه نوعی است. به مناسبت ششم مرداد‌ماه که به‌عنوان روز جهانی هپاتیت نامگذاری شده با امیرعلی سهراب‌پور، رئیس شبکه هپاتیت کشور و دانشیار گوارش و کبد در دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
هپاتیت چیست؟
هپاتیت به‌معنای تورم و التهاب کبد یکی از بیماری‌هایی است که این روزها زیاد درباره آن می‌شنویم.به هپاتیت یرقان هم می‌گویند و مهم‌ترین عوامل ایجادکننده این بیماری، ویروس‌ها هستند. هپاتیت یکی از 4عفونت مهم دردنیاست چرا که سل و مالاریا و ایدز 3بیماری عفونی دیگر در این سال‌ها کنترل شده و شیوع و مرگ ومیرناشی از آنها درحال کاهش است اما چهارمین بیماری عفونی یعنی هپاتیت شیوع رو به افزایش داشته که اگر با همین سیر پیش برود تا سال 2040تعداد موارد مرگ‌ومیر ناشی از هپاتیت‌ها در دنیا به 3برابر فعلی می‌رسد. همین موضوع سبب شده تا گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) اهدافی را تعیین کند تا همه کشورها برنامه‌ای برای کنترل هپاتیت‌ها داشته باشند. همچنین وقتی از هپاتیت‌ها صحبت می‌کنیم منظورمان هپاتیت‌های مزمن هستند هپاتیت BوC چرا که هپاتیت‌های دیگر مثل هپاتیت Aمزمن نمی‌شوند چرا که فرد مبتلا می‌شود اما بهبود پیدا می‌کند و تعداد اندکی مرگ ومیر دارد.همچنین ویروس‌ها شایع‌ترین عامل ایجادکننده بیماری هپاتیت هستند. بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت، ۹0درصد افراد مبتلا به هپاتیت از ابتلای خود اطلاع ندارند و در بهترین حالت تنها یک نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا، از آلودگی خود به ویروس این بیماری آگاهی دارند.
چه کسانی و از چه راه‌هایی به هپاتیت B و C مبتلا می‌شوند؟
طی 3دهه اخیر با واکسیناسیون هپاتیت B، شیوع آن به‌شدت کاهش یافته است؛ با این حال حدود یک و نیم میلیون نفر در ایران به هپاتیت B مبتلا هستند و حدود 200هزار نفر به هپاتیت C. رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از سرنگ‌های مشترک در میان معتادین از عوامل ابتلا به این بیماری به شمار می‌رود. اما رفتارهای پرخطر جنسی، دومین و مهم‌ترین عامل سبب بروز انتقال این بیماری است. البته ایران برنامه حذف هپاتیت‌های B و C را مدنظر دارد. ۹۰ درصد هپاتیت C در میان معتادان تزریقی دیده می‌شود. در واقع منبع اصلی هپاتیت C معتادان تزریقی هستند ولی در مورد هپاتیت B منبع انتقال، مادران بارداری هستند که نمی‌دانند به هپاتیت B مبتلا هستند. همچنین افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی دارند بیشتر درمعرض ابتلا به هپاتیت B هستند.خوشبختانه هپاتیت B واکسن داشته و 100درصد ایمنی ایجاد می‌کند. در گذشته این بیماری از مادران باردار به فرزندان منتقل می‌شد ولی از 30سال گذشته که واکسیناسیون علیه این بیماری در نوزادان صورت می‌گیرد و مادران باردار نیز غربالگری می‌شوند، انتقال از مادر به فرزند بسیار اندک شده است. البته درمورد هپاتیت c هنوز واکسن ندارد. همچنین تاتو کردن در اماکن غیربهداشتی و زیرزمینی که رواج زیادی یافته و همچنین سوراخ کردن گوش و لب که این روزها توسط جوانان کشور زیادشده است، افراد را در معرض خطر ابتلا به هپاتیت قرار می‌دهد.
شایع‌ترین هپاتیت‌ها کدامند؟
هپاتیت ویروسی مزمن «B» و «C» دو نوع هپاتیت مزمن شده و باعث نارسایی کبد و سیروز کبدی می‌شوند و در مردان بیشتر از زنان است.اغلب مبتلایان به هپاتیت «B» بیشتر بین سنین ۲۴تا۵۰ سال و مبتلایان به هپاتیت «C» بین ۲۰ تا۴۰ سال دارند یعنی بیشتر قشر جوان مبتلا به این بیماری می‌شوند.
بیشترین روش انتقال هپاتیت چیست؟
بیشترین روش انتقال هپاتیت «B» در ایران از طریق مادر به نوزاد است. تمام مادران باردار باید آزماش هپاتیت بدهند و اگر آلوده باشند باید تحت نظر باشند تا نوزاد به این بیماری مبتلا نشود. هپاتیت «C» نیز در گذشته در ایران بیشتر از طریق خون و تزریق خون منتقل می‌شد. اکنون ما هپاتیت «C» را در بین کسانی می‌بینیم که معتاد بوده یا رفتار پر خطر دارند. برای مثال افرادی که خالکوبی و حجامت غیربهداشتی انجام می‌دهند. قمه زنی در‌ماه محرم نیز یکی دیگر از راه‌های انتقال هپاتیت «B» و «C» است.
مهم‌ترین چالش‌هایی که پیش روی بیماران مبتلاست چیست؟
اگرچه اغلب داروهای مصرفی بیماران مبتلا در کشور وجود دارد اما بیمار مبتلا به هپاتیت C برای یک دوره درمان 3ماه باید بین 2تا 3میلیون تومان هزینه کند. همچنین چالش دیگر ما بیماریابی است. به‌طور مثال، در یکی از استان‌های کشور160بیمار تنها در یکی از شهرهای جنوبی شناسایی شده‌اند که 300میلیون تومان هزینه برای درمانشان نیاز است.
