آنچه درباره هپاتیت B باید بدانیم

هپاتیت B چیست؟
هپاتیت B یک عفونت جدی کبدی است که در اثر ویروس هپاتیت بی ( HBV)  ایجاد می شود.

هپاتیت  B حاد و هپاتیت  B مزمن چیست؟
عفونت هپاتیت B ممکن است کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) باشد.

• عفونت حاد هپاتیت B کمتر از شش ماه طول می کشد. در اکثر موارد سیستم ایمنی بدن می تواند هپاتیت B حاد را از بدن شما پاک کند و طی چند ماه کاملاً بهبودی حاصل شود. بیشتر افراد مانند بزرگسالان هنگامی که به هپاتیت B مبتلا می شوند دارای عفونت حاد هستند، اما می تواند منجر به عفونت مزمن شود.
• عفونت مزمن هپاتیت B شش ماه یا بیشتر طول می کشد، زیرا سیستم ایمنی بدن شما نمی تواند با عفونت مقابله کند. عفونت مزمن هپاتیت B ممکن است یک عمر طول بکشد و ممکن است منجر به بیماریهای جدی مانند سیروز و سرطان کبد شود.

چه افرادی بیشتر در معرض هپاتیت B مزمن می باشند؟
جوانترهایی که به هپاتیت   B مبتلا می شوند – به ویژه نوزادان یا کودکان کوچکتر از 5 سال- خطر بالاتری برای عفونت مزمن دارند.  عفونت مزمن ممکن است برای ده ها سال کشف نشود تا اینکه فردی به طور جدی دچار بیماری کبدی شود.

آیا افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند بهبود می یابند؟

بیشتر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B کاملاً بهبود می یابند ، حتی اگر علائم و نشانه های آنها شدید باشد.  نوزادان و کودکان به احتمال زیاد به یک عفونت مزمن (طولانی مدت) هپاتیت B مبتلا می شوند.

آیا هپاتیت B درمان دارد؟
واکسن می تواند از ابتلا به هپاتیت B جلوگیری کند. عفونت حاد هپاتیت  B به خودی خود از بین می رود و ممکن است شما به درمان نیاز نداشته باشید. اما در صورت بروزهپاتیت B مزمن درمانی برای رفع کامل بیماری وجود ندارد و در صورت آلوده بودن، اقدامات احتیاطی خاص می تواند به جلوگیری از شیوع ویروس به دیگران کمک کند.

علائم و نشانه های هپاتیت B چه می باشد؟
علائم و نشانه های هپاتیت B از خفیف تا شدید متغیر است.  آنها معمولاً حدود یک تا چهار ماه پس از آلوده شدن ظاهر می شوند ، اگرچه می توانید آنها را تا دو هفته پس از عفونت مشاهده کنید.  برخی از افراد ، معمولاً کودکان خردسال ، ممکن است علامتی نداشته باشند. علائم ابتلا به هپاتیت B  درد شکم، ادرار تیره، تب، درد مفاصل، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ، ضعف و خستگی، زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی) می باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر می دانید که در معرض هپاتیت B قرار دارید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در طی 24 ساعت از قرار گرفتن در معرض ویروس، درمان پیشگیرانه انجام شود ، می تواند خطر عفونت را کاهش دهد.

هپاتیت B چگونه منتقل می شود؟

این ویروس از طریق خون ، مایع منی یا سایر مایعات بدن از شخصی به شخص دیگری منتقل می شود.  با عطسه یا سرفه گسترش نمی یابد.

روشهای متداول انتقال HBV  چیست؟

• تماس جنسی: در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با شخصی که به این بیماری مبتلا است ، ممکن است به هپاتیت B مبتلا شوید. اگر خون ، بزاق ، مایع منی یا ترشحات واژن فرد وارد بدن شما شود ، ویروس می تواند به شما منتقل شود.
• اشتراک سوزن: هپاتیت B به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به خون آلوده پخش می شود. به اشتراک گذاری متعلقات داروی  داخل وریدی شما را در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B قرار می دهد.
• فرورفتن تصادفی سوزن: هپاتیت B دغدغه کارکنان مراقبت های بهداشتی و اشخاص دیگری که با خون انسان در تماس هستند، می باشد.
• مادر به فرزند: زنان باردار آلوده به HBV می توانند ویروس را در هنگام زایمان به نوزادان منتقل کنند. با این حال ، نوزاد می تواند برای جلوگیری از آلوده شدن، واکسینه شود. اگر باردار هستید  یا می خواهید باردار شوید ، با پزشک خود در مورد آزمایش هپاتیت B صحبت کنید.

چه زمانی خطر ابتلا به هپاتیت B در شما بالا می رود ؟

• رابطه جنسی محافظت نشده با شرکای جنسی متعدد یا با شخصی که به HBV آلوده است، داشته باشید.
• سوزن ها را در طول استفاده از مواد مخدر داخل وریدی به اشتراک بگذارید.
• مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند.
• زندگی کردن با شخصی که مبتلا به عفونت مزمن HBV است.
• نوزادی که به واسطه مادر آلوده به دنیا آمده است.
• شغلی که شما را در معرض خون انسان قرار دهد.

عوارض ابتلا به هپاتیت B مزمن چیست؟

• زخم کبد (سیروز): التهاب همراه با عفونت هپاتیت B می تواند منجر به زخم گسترده کبد (سیروز) شود که این امر باعث اختلال در عملکرد کبد می شود.
• سرطان کبد: افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت B خطر بالاتری در ابتلا به سرطان کبد دارند.
• نارسایی کبد: نارسایی حاد کبد شرایطی است که در آن عملکردهای حیاتی کبد خاموش می شود.  در صورت بروز این عمل ، پیوند کبد برای حفظ زندگی لازم است.
• سایر شرایط: افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B ممکن است به بیماری کلیوی یا التهاب رگ های خونی مبتلا شوند .

واکسن هپاتیت B به چه صورت تزریق می شود؟
واکسن هپاتیت B معمولاً به مدت سه یا چهار تزریق در طی شش ماه انجام می شود

آیا می توان از طریق واکسن هپاتیت B به هپاتیت مبتلا شد؟

شما نمی توانید از طریق واکسن هپاتیت B به هپاتیت مبتلا شوید.

واکسن هپاتیت B برای چه مواردی توصیه می شود؟

• نوزادان، کودکان و نوجوانانی که از بدو تولد واکسینه نشده اند.
• افرادی که با شخص مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنند.
• کارمندان مراقبت های بهداشتی ، کارکنان اورژانس و سایر افرادی که با خون در تماس هستند.
• هرشخصی که مبتلا به عفونت مقاربتی از جمله HIV باشد.
• مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند.
• افرادی که دارای چندین شریک جنسی هستند.
• شرکای جنسی شخصی که به هپاتیت B مبتلا است.
• افرادی که مواد مخدر غیرقانونی تزریق می کنند یا سوزن و سرنگ مشترک دارند
• مبتلایان به بیماری مزمن کبد
• مبتلایان به بیماری مرحله نهایی کلیوی
• مسافرانی که قصد دارند به منطقه ای از جهان با نرخ بالای عفونت هپاتیت B ، بروند.
• کسانی که در یک مرکز برای افرادی که از نظر تکاملی ناتوان هستند، کار و یا زندگی می کنند.

برای جلوگیری از ابتلا به HBV چه اقدامات احتیاطی لازم است؟

• وضعیت هپاتیت B هر یک از شرکای جنسی را بدانید. در رابطه جنسی محافظت نشده مشارکت نکنید، مگر اینکه کاملاً مطمئن باشید شریک زندگی تان به هپاتیت B  یا هرگونه عفونت جنسی دیگر آلوده نیست.
• اگر وضعیت سلامتی شریک زندگی خود را نمی دانید ، هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم لاتکس یا پلی اورتان جدید استفاده کنید. به یاد داشته باشید اگرچه کاندوم می تواند خطر ابتلا به هپاتیت B شما را کاهش دهد ، اما این خطر را از بین نمی برد.
• از داروهای غیرقانونی استفاده نکنید. اگر از مواد مخدر غیرقانونی استفاده می کنید ، آن را ترک کنید. اگر نمی توانید ترک کنید ، هر بار که داروهای غیرمجاز تزریق می کنید، از سوزن استریل استفاده کنید. هرگز سوزن را به اشتراک نگذارید.
• در مورد سوراخ کردن بدن و خال کوبی کردن محتاط باشید. اگر سوراخ یا خال کوبی می کنید، به دنبال یک مرکز معتبر باشید. از نحوه تمیز کردن تجهیزات بپرسید. اطمینان حاصل کنید که کارمندان از سوزن های استریل استفاده می کنند. اگر نمی توانید جواب بگیرید، به دنبال مرکز دیگری باشید.
• قبل از سفر درباره واکسن هپاتیت B سؤال کنید. اگر در حال مسافرت به منطقه ای هستید که هپاتیت B شایع است، از پزشک خود در مورد واکسن هپاتیت B سوال کنید.

هپاتیت B چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما را معاینه کرده و به دنبال علائم آسیب کبدی مانند زرد شدن پوست یا درد شکم می باشد. آزمایشاتی که می تواند به تشخیص هپاتیت B یا عوارض آن کمک کند:

• آزمایش خون: آزمایش خون می تواند علائم ویروس هپاتیت B را در بدن شما تشخیص دهد و از نظر حاد یا مزمن بودن به پزشک اطلاع دهد. یک آزمایش خون ساده همچنین می تواند تشخیص دهد که آیا از این بیماری مصون هستید یا خیر.
• سونوگرافی کبد: سونوگرافی ویژه ای به نام الاستوگرافی گذرا می تواند میزان آسیب های کبدی را نشان دهد.
• بیوپسی کبد: پزشک شما ممکن است یک نمونه کوچک از کبد شما را برای آزمایش (بیوپسی کبد) خارج کند تا آسیب کبدی را بررسی کند. در طی این آزمایش، پزشک شما یک سوزن نازک را از طریق پوست و درون کبد شما وارد می کند و یک نمونه بافتی را برای آنالیز آزمایشگاهی برداشت می کند.
• غربالگری افراد سالم از نظر هپاتیت B: پزشکان بعضی اوقات افراد خاصی را از نظر عفونت هپاتیت B آزمایش می کنند، زیرا ویروس می تواند قبل از ایجاد علائم و نشانه ها به کبد آسیب برساند. در مورد غربالگری عفونت هپاتیت B با پزشک خود مشورت کنید در صورتی که:
  • باردار هستید.
  • با فرد مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنید.
  • شریک جنسی زیادی داشته اید.
  • با شخصی که به هپاتیت B مبتلا شده است رابطه جنسی برقرار کرده باشید.
  • مردی که با مردان رابطه جنسی دارد.
  • سابقه یک بیماری مقاربتی را داشته باشید.
  • HIV یا هپاتیت  C  داشته باشید.
  • یک آزمایش آنزیم کبدی با نتایج غیرعادی و غیر قابل توضیح داشته اید.
  • کسانی که دیالیز انجام می دهند.
  • داروهایی مصرف می کنید که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند، مانند داروهایی که برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شود.
  • از داروهای تزریقی غیرقانونی استفاده می کنید.
  • در زندان هستید.
  • والدین یا فرزند خواندگانی از مناطقی که هپاتیت B رایج است (از جمله آسیا ، جزایر اقیانوس آرام ، آفریقا و اروپای شرقی) داشته باشید.

پس از مواجهه با ویروس هپاتیت B چه باید کرد؟
اگر می دانید که در معرض ویروس هپاتیت B قرار گرفته اید و مطمئن نیستید که واکسیناسیون شده اید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. تزریق ایمونوگلوبولین (آنتی بادی) که در مدت 12 ساعت از قرار گرفتن در معرض ویروس داده می شود، ممکن است به شما در جلوگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت B کمک کند. این روش درمانی فقط محافظت کوتاه مدت می کند. در صورتی که هرگز واکسن هپاتیت B را دریافت نکردید، شما باید همزمان واکسن هپاتیت B را تزریق نمایید.

درمان عفونت حاد هپاتیت  Bچگونه می باشد؟
اگر پزشک معالج تشخیص دهد که عفونت هپاتیت B  شما حاد است، به معنای آن است که کوتاه مدت می باشد و به خودی خود از بین می رود و ممکن است شما به درمان نیاز نداشته باشید. درعوض، پزشک ممکن است استراحت، تغذیه مناسب و مایعات زیادی را توصیه کند، در حالی که بدن شما با عفونت مبارزه می کند. در موارد شدید، داروهای ضد ویروسی یا اقامت در بیمارستان برای جلوگیری از عوارض لازم است.

درمان عفونت مزمن هپاتیت  Bچگونه می باشد؟
بیشتر افرادی که به عفونت مزمن هپاتیت B مبتلا هستند، در طول زندگی خود نیاز به درمان دارند. درمان به کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد کمک می کند و از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری می کند. درمان هپاتیت مزمن B ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد ویروس: داروهای ضد ویروسی از جمله (entecavir (Baraclude) ، tenofovir (Viread) ، lamivudine (Epivir) ، adefovir (Hepsera و (telbivudine (Tyzeka می توانند به مبارزه با ویروس کمک کرده و توانایی آن در آسیب رساندن به کبد را کاهش دهند. این داروها از طریق خوراکی مصرف می شوند. با پزشک خود صحبت کنید که کدام دارو ممکن است برای شما مناسب باشد.
• پیوند کبد: اگر کبد شما به شدت آسیب دیده باشد، پیوند کبد ممکن است گزینه ی درمان باشد. در طی پیوند کبد ، جراح کبد آسیب دیده شما را برداشته و آن را با کبد سالم جایگزین می کند. بیشتر کبدهای پیوندی از اهدا کنندگان متوفی هستند، اگرچه تعداد کمی از اهدا کنندگان زنده که بخشی از کبد خود را اهدا می کنند، حاصل می شوند.
  داروهای دیگر برای درمان هپاتیت B در حال تولید هستند.

اگر به هپاتیت B آلوده شده اید، برای محافظت از دیگران چه باید کرد؟

• رابطه جنسی را ایمن تر کنید. اگر از نظر جنسی فعال هستید، به شریک زندگی خود بگویید که هپاتیت B دارید و در مورد خطر انتقال آن به او صحبت کنید.  هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم لاتکس استفاده کنید، اما به یاد داشته باشید که با کاندوم خطر کاهش می یابد اما از بین نمی رود.
• به شریک جنسی خود بگویید که آزمایش شود. هرشخصی که با شما رابطه جنسی داشته است باید از نظر ویروس آزمایش شود. شرکای شما همچنین باید وضعیت هپاتیتB خود را بدانند تا دیگران را آلوده نکنند.
• وسایل مراقبت شخصی را به اشتراک نگذارید. اگر از داروهای داخل وریدی استفاده می کنید، هرگز سوزن و سرنگ را به اشتراک نگذارید. تیغ های ریش تراش یا مسواک را به اشتراک نگذارید، که ممکن است اثری از خون آلوده باشد.

در صورت ابتلا به عفونت هپاتیت B ، برای مقابله بهتر با آن چه می توان کرد؟

• در مورد هپاتیت B بیاموزید. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، مکان خوبی برای شروع است.
• با دوستان و خانواده در ارتباط باشید.  شما نمی توانید هپاتیت B را از طریق تماس گسترش دهید، بنابراین خود را از افرادی که می توانند حمایت کنند جدا نکنید.
• مراقب خودتان باشید. رژیم غذایی سالم و پر از میوه و سبزیجات بخورید. به طور مرتب ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید.
• مراقب کبد خود باشید. بدون مشورت با پزشک از مصرف الکل یا داروهای با نسخه و بدون نسخه اجتناب کنید.  برای هپاتیت A  و C آزمایش انجام دهید. اگر با هپاتیت  A مواجهه نداشته اید نسبت به آن واکسینه شوید.

برای هپاتیت B به کدام پزشک مراجعه کنید؟

با دیدن پزشک خانواده یا پزشک عمومی شروع کنید. با این حال ، در برخی موارد ، شما ممکن است فوراً به یک متخصص ارجاع شوید. پزشکان متخصص در درمان هپاتیت B شامل موارد زیر هستند:

پزشکانی که بیماری های گوارشی را درمان می کنند (متخصص گوارش).
پزشکانی که بیماری های کبدی را درمان می کنند (متخصص کبد).
پزشکانی که بیماریهای عفونی را درمان می کنند.

چگونه خود را برای مراجعه به پزشک اماده کنید؟

• از محدودیت های قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. وقتی قرار ملاقات را می گذارید، سؤال کنید که آیا قبل از آن کارهایی وجود دارد که نیاز باشد انجام دهید، از جمله محدود کردن رژیم غذایی.
• علائم خود را بنویسید، از جمله مواردی که ممکن است به بیماری فعلی شما مربوط نباشد.
• اطلاعات شخصی اصلی، از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی را بنویسید.
• لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرف شده را تهیه کنید.
• در نظر بگیرید که یکی از اعضای خانواده یا یک دوست را همراه خود داشته باشید، زیرا ممکن است به شما در یادآوری اطلاعات دریافتی کمک کند.
• سوال هایتان را برای پرسیدن از دکتر بنویسید.

در رابطه با عفونت هپاتیت B ،چه سؤالاتی باید از پزشک خود بپرسید؟

• چه عاملی باعث ایجاد علائم می شود؟
• غیر از محتمل ترین علل، علتهای احتمالی دیگر برای علایم و شرایط من چیست؟
• به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا وضعیت من موقتی است یا مزمن؟
• آیا هپاتیت B به کبد من آسیب رسانده یا عوارض دیگری مانند مشکلات کلیوی ایجاد کرده است؟
• بهترین دوره درمان چیست؟
• گزینه های اصلی برای درمان چیست؟
• آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید دنبال کنم؟
• آیا باید یک متخصص را ببینم؟
• آیا خانواده من باید از نظر هپاتیت B آزمایش شوند؟
• چگونه می توانم اطرافیان خود را از هپاتیت B محافظت کنم؟
• آیا جایگزین دیگری برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
• آیا بروشور یا موارد چاپی دیگری که بتوانم داشته باشم وجود دارد؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟

پزشک چه سؤالاتی از شما می پرسد؟

• چه زمانی علائم شما شروع شد؟
• آیا علائم شما مداوم است؟
• علائم شما چقدر شدید است؟
• آیا عاملی وجود دارد که علائم شما را بهبود بخشد؟
• آیا عاملی وجود دارد که علائم شما را تشدید کند؟
• آیا تاکنون انتقال خون داشته اید؟
• آیا شما مواد مخدر تزریق می کنید؟
• آیا شما رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید؟
• چند شریک جنسی داشته اید؟
• آیا تاکنون به هپاتیت مبتلا شده اید؟

منبع: www.mayoclinic.org

گردآورندگان: نرگس مه آبادی حصاری- فاطمه مه آبادی حصاری- معصومه سلیمی